Mapa - Lubecz (Liubech)

Lubecz lub Lubiacz (ukr. Любеч) – miasto na Ukrainie, nad rzeką Dniepr i Użyk, obwód czernihowski, od zachodniej strony przy granicy z Białorusią. Był miastem królewskim Rzeczypospolitej Obojga Narodów.

Lubecz to jedno z najstarszych miast na terenie Ukrainy, pierwsza wzmianka historyczna z roku 882, kiedy to książę Rusi Nowogrodzkiej, Oleg Mądry w czasie wyprawy na Kijów zajął gród i ustanowił w nim swoje rządy. W latach 1024–1036 i 1054–1239 Lubecz wchodził w skład księstwa czernihowskiego. W roku 1097 w Lubeczu odbył się zjazd książąt ruskich z udziałem Włodzimierza Monomacha oraz Wasyla Rościsławowica. Na zjeździe omawiano plany obronne przed najazdami tatarskich plemion Kumanów.

Od II poł. XIV w. do 1503 Lubecz znajdował się w granicach Wielkiego Księstwa Litewskiego, starostwo starodubowskie. Następnie Lubecz należał do Carstwa Moskiewskiego. Po wojnie polsko-rosyjskiej zakończonej Rozejmem w Dywilinie, w latach 1618–1667 w granicach Korony Królestwa Polskiego i Rzeczypospolitej, województwo kijowskie, starostwo lubeckie i łojowskie. Lubecz należał do dóbr królewskich. W okresie panowania króla Jana Kazimierza miasto dzierżawili książęta Radziwiłłowie oraz ks. Tyszkiewiczowie. W roku 1623 Lubecz otrzymał prawa miejskie magdeburskie, od roku 1635 w składzie województwa czernihowskiego.

W 1646 roku Sejm zdecydował, że Lubecz wraz z Łojowem zostaną przyłączone do Wielkiego Księstwa Litewskiego do czasu odzyskania przez WKL Trubecka, który król Władysław IV Waza przekazał dobrowolnie Moskwie w 1644 roku w zamian za sojusz przeciw Turcji.

W 1648 roku zdobyli go Kozacy, ale odzyskał go hetman Janusz Radziwiłł. Następnie ponownie zajęty przez Kozaków, ale po II bitwie pod Łojowem w 1651 roku odzyskany przez Janusza Radziwiłła.